Luật Bảo hiểm xã hội (BHXH) 2024 được ban hành nhằm thể chế hóa Nghị quyết số 28-NQ/TW, ngày 23/05/2018 Hội nghị lần thứ 7 Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam Khóa XII về cải cách chính sách BHXH; để BHXH thực sự là một trụ cột chính của hệ thống an sinh xã hội, từng bước mở rộng vững chắc diện bao phủ, hướng tới mục tiêu BHXH toàn dân. Phát triển hệ thống BHXH linh hoạt, đa dạng, đa tầng, hiện đại và hội nhập quốc tế theo nguyên tắc đóng - hưởng, công bằng, bình đẳng, chia sẻ và bền vững.

Tư vấn các chế độ BHXH tự nguyện cho người dân tại Phường 6, thành phố Bến Tre

Bổ sung chế độ trợ cấp thai sản

Bên cạnh 02 chế độ người tham gia được hưởng theo quy định của Luật BHXH năm 2014 là hưu trí và tử tuất; Luật BHXH năm 2024 bổ sung chế độ trợ cấp thai sản đối với người tham gia BHXH tự nguyện, đối tượng áp dụng bao gồm cả lao động nữ sinh con và lao động nam có vợ sinh con.

Theo đó, người có thời gian đóng BHXH tự nguyện hoặc vừa có thời gian đóng BHXH bắt buộc vừa có thời gian đóng BHXH tự nguyện từ đủ 06 tháng trở lên trong thời gian 12 tháng trước khi sinh con thì được hưởng trợ cấp thai sản bằng 2.000.000 đồng cho mỗi con được sinh ra và mỗi thai từ 22 tuần tuổi trở lên chết trong tử cung, thai chết trong khi chuyển dạ.

Chính phủ quyết định điều chỉnh mức trợ cấp thai sản của người tham gia BHXH tự nguyện phù hợp với điều kiện phát triển kinh tế - xã hội và khả năng của Ngân sách Nhà nước từng thời kỳ. Chế độ trợ cấp thai sản của BHXH tự nguyện do Ngân sách Nhà nước đảm bảo, người tham gia BHXH tự nguyện sẽ không phải đóng thêm so với hiện hành.

Việc bổ sung chế độ thai sản vào chính sách BHXH tự nguyện nhằm tăng tính hấp dẫn của chính sách BHXH tự nguyện, thu hút người dân đặc biệt là nhóm lao động trẻ tuổi tham gia BHXH tự nguyện.

Giảm điều kiện về số năm đóng BHXH tối thiểu để được hưởng lương hưu hằng tháng từ 20 năm xuống 15 năm

Cụ thể, tại Điều 98 Luật BHXH năm 2024 quy định người tham gia BHXH tự nguyện được hưởng lương hưu khi đủ tuổi nghỉ hưu theo quy định và có thời gian đóng BHXH từ đủ 15 năm trở lên. Như vậy so với quy định của Luật BHXH 2014 thì Luật BHXH năm 2024 đã giảm điều kiện về số năm tham gia từ 20 năm xuống 15 năm là đủ điều kiện về số năm tham gia để hưởng lương hưu.

Quy định này nhằm tạo cơ hội cho những người tham gia BHXH muộn (từ 45-47 tuổi mới bắt đầu tham gia) hoặc những người tham gia không liên tục dẫn đến khi đến tuổi nghỉ hưu vẫn không tích lũy đủ 20 năm đóng BHXH cũng được hưởng lương hưu hằng tháng thay vì họ phải nhận BHXH một lần.

Mức hỗ trợ đóng – Mức hưởng được điều chỉnh có lợi cho người tham gia

Với mục tiêu phát triển hệ thống BHXH linh hoạt, đa dạng, đa tầng, hiện đại và hội nhập quốc tế theo nguyên tắc đóng - hưởng, công bằng, bình đẳng, chia sẻ và bền vững. Khi tham gia BHXH tự nguyện người dân được hỗ trợ một phần kinh phí từ ngân sách nhà nước theo mức chuẩn hộ nghèo khu vực nông thôn theo quy định tại Nghị định số 07/2021/NĐ-CP của Chính phủ quy định chuẩn nghèo đa chiều giai đoạn 2021-2025, khi chuẩn hộ nghèo khu vực nông thôn (1,5 triệu đồng/tháng) được điều chỉnh tăng thì mức hỗ trợ đối với người tham gia cũng được điều chỉnh tăng, cụ thể mức hỗ trợ hàng tháng hiện nay như sau:

Khi đủ điều kiện hưởng lương hưu, mức lương hưu của người thụ hưởng sẽ được Nhà nước điều chỉnh hàng năm cho phù hợp với điều kiện phát triển của nền kinh tế; đồng thời các chế độ khác như trợ cấp mai táng phí hiện nay vẫn được tính trên mức lương cơ sở (Sau này sẽ thay thế bằng mức tham chiếu) khi người tham gia BHXH tự nguyện từ đủ 60 tháng lên, người đang hưởng lương hưu, tạm dừng hưởng lương hưu mất thì tổ chức, cá nhân lo mai táng được nhận một lần tiền trợ cấp mai táng bằng 10 tháng lương cơ sở. Cụ thể từ 01/7/2024, Nhà nước điều chỉnh tăng thêm 15% trên mức lương hưu, trợ cấp BHXH và trợ cấp hằng tháng của tháng 6/2024; đồng thời điều chỉnh tăng lương cơ sở từ 1.800.000 đồng/tháng lên 2.340.000 đồng/tháng, thì khi đó mức trợ cấp mai táng phí của người tham gia BHXH tự nguyện cũng được điều chỉnh tăng từ 18 triệu lên 23,4 triệu đồng./.