Sinh thời trong công việc cũng như đời sống hàng ngày, đức tính giản dị, khiêm tốn và tiết kiệm không chỉ luôn thường trực ở Bác mà cho đến khi về cõi vĩnh hằng ánh sánh ấy vẫn tiếp tục lan tỏa và lay động hàng triệu triệu trái tim chân chính trong Di nguyện của Người:“Sau khi tôi qua đời, chớ nên tổ chức đám đình, lãng phí ngày giờ và tiền bạc của Nhân dân”. Theo đó, câu chuyện về sinh nhật đầu tiên của Bác (1946) mà tác giả Vũ Đình Huỳnh kể lại là một trong những minh chứng cụ thể.

          Câu chuyện có đoạn: “…Sáng 18 tháng 5, Bác bước vào phòng tôi, bảo:

Này, chú thông báo cho các vị trong Chính phủ biết ngày mai sinh nhật tôi. Đừng quên gọi các cháu thiếu nhi đến chơi với tôi nhé! Tôi sửng sốt nhìn Bác. Con người rất mực khiêm tốn, thế mà đùng chỉ thị cho tôi tổ chức sinh nhật cho chính mình? Tôi toan hỏi Bác, nhưng Bác đã quay ra. Dừng lại ở cửa, Bác dặn thêm:

           Báo cho các anh ở Trung ương và các đoàn thể biết luôn mai kỷ niệm sinh nhật tôi.

Tôi gọi dây nói đi các nơi bàn về việc tổ chức sinh nhật Bác. Những nơi cần báo mà không có dây nói thì phải cử người đi đến tận nơi. Mọi người cằn nhằn với tôi về chuyện nước đến chân mới nhảy. Anh Trường Chinh cho rằng tôi đã được biết sinh nhật Bác mà không nói trước. Tuy nhiên, rồi người nọ báo thêm cho người kia, cho nên cả những người tôi quên rồi cũng được biết vào chiều ngày 18.

Hôm sau, cả Hà Nội sáng lên màu cờ, biểu ngữ nói lên ý chí giành độc lập và chúc mừng Bác. Nhìn ra ngoài đường, tôi thấy anh em thợ điện tíu tít bắc thang chăng đèn kết hoa. Lễ mừng sinh nhật Bác được tổ chức vào tối hôm đó, tại Bắc Bộ phủ. Không khí ngày hội chảy tràn trên phố phường, tới tận hang cùng ngõ hẻm. Từng đoàn người biểu tình tuần hành trên các đường trung tâm hô vang khẩu hiệu chúc thọ Bác và các khẩu hiệu cách mạng khác. Các cháu thiếu nhi ăn mặc quần áo đẹp, gõ trống ếch ca hát quanh Bắc Bộ phủ.”

Chúng ta thật sự xúc động trong ngày sinh nhật đầu tiên của Bác hết sức giản đơn, bình dị. Người vui cùng niềm vui đất nước được độc lập, cùng Nhân dân thủ đô và cả nước, nhất là các cháu thiếu nhi mà hình ảnh: “cả Hà Nội sáng lên màu cờ, biểu ngữ nói lên ý chí giành độc lập và chúc mừng Bác” và “Các cháu thiếu nhi ăn mặc quần áo đẹp, gõ trống ếch ca hát quanh Bắc Bộ phủ” có sức lay động không nhỏ. Đặc biệt, trong suốt những năm cuộc đời, Bác vẫn luôn từ chối việc tổ chức sinh nhật cho mình; hoặc nếu có thì cũng chỉ gọn nhẹ, đầm ấm, vậy nên thay vì quà cáp, mọi người thường gửi những lời chúc mừng và mua một ít bánh kẹo tặng Người. Từ năm 1965 trở đi, vào mỗi dịp sinh nhật, Bác Hồ bắt đầu viết di chúc; và vẫn như mọi năm, ngày sinh nhật cũng diễn ra hết sức giản dị, không phô trương, tốn kém. 

Hình ảnh Bác Hồ với thiếu nhi Việt Nam (Nguồn iternet)

Sự từ chối khéo léo những lễ nghi phiền phức của một lãnh tụ tối cao trong ngày sinh nhật của mình thể hiện đức tính khiêm tốn, giản dị, là tấm gương mẫu mực cho toàn thể cán bộ và Nhân dân noi theo. Theo đó, vào ngày sinh nhật lần thứ 57 của Bác (1947), để mừng sinh nhật, các đồng chí cận kề quanh Bác lúc đó gồm: Trường, Kỳ, Kháng, Chiến, Nhất, Định, Thắng, Lợi và cô Chín  rất muốn tổ chức một bữa ăn tươi nhưng Bác đã ân cần nói: "Công việc kháng chiến còn nhiều khó khăn, vất vả. Khi nào kháng chiến thành công, về Hà Nội, các chú tổ chức sinh nhật Bác cho đàng hoàng". Bác là vậy ! lúc nào cũng khiêm cung, từ tốn, không phô trương hình thức: “ Như đỉnh non cao tự dấu mình/ Trong rừng xanh lá ghét hư vinh”.

Tuy Bác đã đi xa, song hằng năm, cứ đến dịp sinh nhật Bác, Nhân dân cả nước lại tổ chức các hoạt động chào mừng và tri ân vô cùng ý nghĩa. Theo đó, tại lăng Chủ tịch Hồ Chí Minh sẽ diễn ra các nghi thức treo cờ, dâng hoa. Người dân trong và ngoài nước có thể đến tham dự và bày tỏ lòng thành kính với Người. Tại quê Nghệ An, ngôi nhà khi xưa Bác lớn lên cũng được dọn dẹp tu bổ sạch sẽ để đón tiếp khách tham quan trong và ngoài nước đến thăm.  Ngoài ra, các hoạt động song hành khác cũng được tổ chức trọng thể như biểu diễn nghệ thuật, thi đua phong trào, diễu hành, thăm hỏi các cá nhân, tổ chức có công với cách mạng,...

Kỷ niệm 133 năm ngày sinh nhật Bác là địp để chúng ta tri ân, tôn vinh và rọi soi lại chính mình về phong cách sống khiêm tốn, bình dị, tiết kiệm giữa bộn bề vật chất hiện tại mà có khi con người khó vượt qua chính mình. Càng suy ngẫm khi tiếp cận các giá trị văn hóa từ nhân cách của Bác, chúng ta càng tiếp tục thấm thía chân lý: “Ta gần Người, Người tỏa sáng trong ta/ Ta bỗng thấy mình lớn thêm một chút” !

Trần Nguyền